Program kulturowy dał uczestnikom projektu możliwość poznania historii, tradycji oraz różnych aspektów współczesności dwóch regionów Rumunii – Wołoszczyzny oraz Siedmiogrodu.
Poprzez pryzmat różnych wydarzeń historycznych poznawano Rumunię, jej mieszkańców, kulturę i obyczaje.
Wołoszczyzna
Wołoszczyzna leży w południowej części Rumunii i stała się zalążkiem Rumunii współczesnej. Szkoła partnerska XIII LO z Krakowa znajduje się w miejscowości Pătârlagele.
Pătârlagele leży w dolinie rzeki Buzau we Wschodnich Karpatach. Nazwa miasteczka pochodzi prawdopodobnie od określenia <Obóz Piotra>. Jest to złożenie z niemieckich słów Peter oraz Lager ( obóz ), ponieważ znajdował się tam obóz rycerski zakonu krzyżackiego. Miasto zostało założone w XII wieku. Pierwsze pisemne wzmianki pochodzą z XVI wieku. Pătârlagele znajdowało się na skrzyżowaniu dróg, dzięki czemu rozwinął się tutaj handel. Do najważniejszych zabytków zalicza się kościoły z XVII I XVIII wieku
Monaster Ciolanu, w okręgu Buzau ( Wołoszczyzna ), zamieszkują prawosławni mnisi. Monaster tworzą dwa kościoły usytuowane w odległości 100 metrów od siebie. Straszy kościół z XVI wieku pod wezwaniem św. Jerzego wzniesiony został przez Dimitru Ciolanu - bojara z Transylwanii, którego nazwiskiem monaster nazwano oraz przez rodzinę bojarów Sorescu z Vernesti. Nowy kościół (z roku 1828 ) poświęcony jest Apostołom Pawłowi i Piotrowi. Znajduje się tutaj muzeum ikon George Tatarescu – rumuńskiego malarza, pioniera neoklasycyzmu w malarstwie rumuńskim.
Wulkany błotne występują w gminie Berca w okręgu Buzau. Tworzą się one dzięki gazom wydobywającym się z głębokości 3000 m. Jest to przykład zimnego wulkanizmu. Szlam zawiera sól i siarkę, co powoduje, że w pobliżu nie występuje roślinność, z wyjątkiem rzadkich, odpornych na sól, gatunków.
Park rzeźby w Magurze – muzeum na wolnym powietrzu, gdzie można obejrzeć rzeźby wykonane przez studentów i absolwentów Akademii Sztuki w Bukareszcie. Magura leży w okręgu Buzau. W latach 1970-1986 organizowano tutaj letnie obozy rzeźbiarskie, podczas których artyści - rzeźbiarze kształcili swoje umiejętności. Wykonane podczas tych obozów rzeźby znajdują się na łące przed klasztorem. Słowo „magura” pochodzi z Wołoszczyzny. Oznacza <samotny masyw górski>. Dzięki migracjom Wołochów słowo to rozpowszechniło się na obszarze Karpat. Występuje w wielu nazwach np. Magura Małastowska w Beskidzie Niskim.
Jedną z prowincji Wołoszczyzny jest – obok Oltenii - Muntenia. Tutaj, gdzie przecinały się ważne szlaki handlowe rozwinął się ważny ośrodek: Bukareszt – stolica Wołoszczyzny, a następnie Rumunii.Nazwa Bukareszt ( Bucaresti ) nawiązuje do słowa bucurie czyli radość. Przyjmuje się też, że nazwa pochodzi od pasterza imieniem Bucur, który był z pochodzenia Dakiem. ( Imię Bucur przekłada się na język polski jako Radosław. )
Na trasie wędrówki po Bukareszcie znalazły się:
Pałac Parlamentu w Bukareszcie budowany był pod nazwą Dom Ludu. Budowę rozpoczęto w 1983 roku, zniszczono wówczas dużą część starego miasta. Wyburzono historyczne kamienice ( kilka kwartałów kamienic ), budynki sakralne. Przesiedlono 40 000 osób. Pałac posiada 12 nadziemnych kondygnacji i 8 podziemnych. Do wyposażenia wnętrz wykorzystano ogromne ilości marmuru, kryształu, stali, drewna, wysadzanego złotem i srebrem jedwabiu. Po rewolucji w 1989 roku zastanawiano się nad przyszłością budynku. Ostatecznie zdecydowano, że będzie siedzibą Izby Deputowanych i Senatu.
Pałac Królewski - monumentalny gmach wzniesiony w 1815, który mieścił najważniejsze urzędy państwowe. Budynek został później rozbudowany przez Aleksandra Jana Cuzę, pierwszego władcę Zjednoczonych Księstw Mołdawii i Wołoszczyzny, a następnie w latach 1882–1885 przez króla Karola I, według projektu francuskiego architekta. Stanowił on zimową rezydencję rodziny królewskiej. ( Letnia rezydencja znajdowała się w Siedmiogrodzie w Pałacu Peleş, w Sinaia i była również zwiedzana przez uczestników projektu patrz.: Pałac w Sinaia ). W 1926 niemal cały budynek spłonął, ocalały jedynie marmurowe schody. Odbudowę przeprowadzono w latach 30 XX wieku. Pracami kierował Rumun, N. Nenciulescu. Pałac zyskał wówczas klasycystyczny charakter. Nowe skrzydło, zwane skrzydłem Kretzulescu (ze względu na bliskość cerkwi o takiej nazwie) przeznaczono na zbiory muzealne. W 1939 r. przed pałacem stanął pomnik konny Karola I.
Cerkiew Kretzulescu – wzniesiona w XVIII wieku w stylu brynkowiańskim. Jest to styl architektoniczny, który rozwinął się na przełomie XVII I XVIII wieku, jego nazwa pochodzi od Konstantyna Brâncoveanu – hospodara Wołoszczyzny. Styl ten jest połaczeniem elementów architektonicznych z Wołoszczyzny - dawnej sztuki rumuńskiej z elementami zachodniego baroku i tradycji Orientu ( elementy osmańskie, perskie, arabskie, ormiańskie, gruzińskie ) . W XVIII wieku rozpowszechnił się on na całej Wołoszczyźnie, dotarł do Transylwanii oraz południowej Mołdawii. Przenikanie się Orientu z Zachodem było ważnym procesem kulturowym. Styl brynkowiański porównywany jest również z hiszpańskim mudejarem. ( Styl mudejar rozwinął się w średniowiecznej Hiszpanii. Był połączeniem gotyku ze sztuką mauretańską. )
Łuk triumfalny - pierwszy łuk wykonany został z drewna w 1878 roku bezpośrednio po odzyskaniu przez Rumunię niepodległości. Pod tym łukiem miało defilować zwycięskie wojsko. Kolejny łuk powstał w tym samym miejscu w 1922 roku na pamiątkę zakończenia I wojny światowej. Został on zniszczony w 1935 roku. Obecny łuk wzniesiono rok później. Wysokość łuku wynosi 27 metrów. Rzeźby dekorujące jego fasadę zostały wykonane przez dwóch najważniejszych rzeźbiarzy rumuńskich XX wieku.
Park Herăstrău (lub Park Karola II) to największy park w Bukareszcie założony w 1936 roku wokół jeziora Herăstrău. Leży w północnej części miasta, jego powierzchnia wynosi 110 ha. Pierwotnie obszar ten stanowiło bagno, które zostało osuszone w latach 1930-1935. Park otrzymywał różne nazwy. Obecna nazwa - Herăstrău -wynika z topografii terenu.
Rumuńskie Ateneum stanowi symbol Bukaresztu. Jest to sala konferencyjno-koncertowa znajdująca się w centrum miasta. Budowla została wzniesiona w latach 1886-1888 według planów francuskiego architekta Alberta Gallerona. Jej fasada przypomina grecką świątynię z kopułą. Rumuńskie Ateneum zostało wybudowane w stylu neoklasycystycznym, z cechami architektury romantycznej. Początkowo miała się tutaj mieścić arena cyrkowa, następnie siedziba Towarzystwa Literackiego, jednakże ze względu na brak środków finansowych ogłoszono zbiórkę pieniędzy i stworzono salę koncertową. Ogromny fresk w sali koncertowej na tamburze ( bębnie ), czyli w części budynku stanowiącej podbudowę pod kopułę, ukazuje najważniejsze momenty historii Rumunii - od podboju Daków przez Imperium Rzymskie za czasów Trajana do utworzenia Wielkiej Rumunii w 1918 roku. Jako symbol rumuńskiej kultury obiekt został wpisany w 2007 roku na Listę Dziedzictwa Kulturowego Europy
Caru' cu Bere ( nazwa oznacza: Wóz z piwem ) bar i restauracja. Otwarta została w 1879 i przeniesiona do neogotyckiego budynku zaprojektowanego przez austriackiego architekta w 1899. Budynek jest znany ze swoich secesyjnych dekoracji, z wystrojem z drewna, witrażami i freskami.
Siedmiogród
Siedmiogród ( otoczona Karpatami twierdza górska, siedem warowni, siedem miast założonych przez niemieckich osadników tzw. Sasów siedmiogrodzkich lub siedem prowincji ) / Transylwania – kraina „za górami”, „po tamtej lasu” - patrząc od strony Wołoszczyzny i Mołdawii. Architektura miast Siedmiogrodu również obecnie dużo mówi o ich pochodzeniu. Osadnicy niemieccy napływali między innymi z obszaru biskupstw Kolonii, Trewiru, znad Środkowego Renu, Mozeli oraz częściowo z Bawarii.
Specyfikę Siedmiogrodu polscy nauczyciele poznawali na przykładzie kilku miast i osobliwości tej historyczno-geograficznej krainy.
Braszów – miasto otoczone Karpatami, założone w XIII wielu przez krzyżaków pod nazwą Korona. Czarny kościół w Braszowie jest późnogotyckim kościołem halowym. Jest to jeden z najważniejszych zabytków Rumunii i Europy Południowej. Obecnie jest kościołem luterańskim, należy do gminy niemieckojęzycznej. Podczas pożaru w XVII wieku pociemniała elewacja kościoła. Na uwagę zasługują tutaj siedmiogrodzkie arrasy oraz zabytkowe organy zbudowane przez Carla Augusta Buchholza z Berlina. Kościół został wybudowany prawdopodobnie na ruinach bardzo starej świątyni zburzonej podczas najazdu Mongołów. Jego budowę rozpoczęto w 1384 roku.
Prejmer to miejscowość zamieszkała przez Sasów siedmiogrodzkich znajdująca się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. W XIII wieku wieś została przekazana krzyżakom, którzy wznieśli tutaj pierwszy kościół. Jego budowę kontynuowali cystersi. Miał on charakter obronny. Mury obronne pochodzą z XV i XVI wieku. Kościół zalicza się do kompleksów warownych typowych dla regionu. Mury obronne są bardzo grube i od wewnętrznej strony znajduje się 270 pomieszczeń. Służyły one jako schronienie dla mieszkańców w sytuacjach zagrożenia. Do tych pomieszczeń prowadzą schodki, galerie. W XVI wieku obiekt rozbudowano. Powstał wówczas dziedziniec, budynek szkoły, piekarnia i młyn wodny.
Viscri to miejscowość, która powstała w XII wieku i została zasiedlona przez Sasów siedmiogrodzkich. Leży z dala od głównej drogi. Dawna architektura zachowała się do dzisiaj. Jest to przykład typowej saskiej wioski z kościołem na wzgórzu. Nazwa miejscowości Viscri pochodzi od niemieckiego Weißkirche / Biały Kościół. Przed przybyciem Sasów znajdował się tutaj mały romański kościół. Sasi rozbudowali ten kościół i powstała gotycka trzynawowa bazylika z wieżą. Po najeździe tureckim otoczono go murami i ufortyfikowano. Nosi on nazwę Biały Kościół. Od XVI wieku jest to kościół ewangelicki. Został on wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury.
Saschiz – miejscowość w Siedmiogrodzie, którą wcześniej zamieszkiwali Sasi siedmiogrodzcy. Znajduje się tutaj charakterystyczny kościół warowny z XV wieku. W pobliżu znajduje się zamek chłopski. Saschiz znajduje się - wraz z sześcioma innymi miejscowościami siedmiogrodzkimi – na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Zamek w Rupea to jedno z najstarszych stanowisk archeologicznych w Rumunii. Cytadela znajduje się 65 km od Braszowa. Sasi zbuntowali się przeciw królowi Karolowi I i schronili się w tym zamku.
Obiekty tego typu, służyły ludności w czasie wojen jako schronienie. ( Opisane zostały przez Juliusza Cezara jako oppidum ). Składały się z umocnień naziemnych, posiadały okrągłe wały, palisady, czasami te umocnienia były kwadratowe, nie posiadały wież.
Sighișoara – miasto w Siedmigrodzie założone w XII wieku przez przybywających z terenów dzisiejszych Niemiec osadników. Król węgierski Gejza II sprowadził Sasów, którzy rozpoczęli budowę fortyfikacji. Wieża zegarowa ( brama miejska ) została wzniesiona w XIV wieku i była siedzibą rady miasta do 1556 roku. Zniszczona w czasie pożaru, została odrestaurowana w 1677 roku w stylu barokowym. Historyczne centrum miasta zostało w 1999 roku wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Miasto leży nad dopływem rzeki Tarnawy – Tarnava Mare.
Nazwa Tarnava pochodzi od słowiańskiego określenia < ciernista rzeka >, a to że względu na fakt, że okolice rzeki porośnięte były tarniną. ( prasłowiańskie słowo < tarn >, późniejsze polskie słowo < cierń >)
Za czasów Cesarstwa Rzymskiego stał tutaj – na początku II wieku – Kastell Sighișoara– obóz, gdzie stacjonowały oddziały z rzymskich prowincji, które miały wspierać legionistów. Centrum Sighișoara stanowi niewielki ufortyfikowany średniowieczny gród. Kościół na Wzgórzu jest przykładem gotyckiej architektury sakralnej. Budowany był pod wezwaniem świętego Mikołaja ( wspomniany w dokumentach Ludwika Węgierskiego ). Do XVI wieku funkcjonował jako kościół katolicki. Potem stał się kościołem parafialnym luteran. Wówczas zamalowano freski na ścianach. Udało się je odsłonić podczas dwóch kolejnych remontów. Pochodzą one z 1483 r oraz z 1488 roku. Przedstawiają między innymi sceny pasyjne (Biczowanie, Cierniem koronowanie, Sąd Piłata, Obnażenie z szat). W przedsionkach naw bocznych znajdują się tarcze herbowe króla Macieja Korwina i jego żony Beatrycze, księcia Stefana Batorego oraz króla Władysława III. Najcenniejszym ołtarzem jest późnogotycki poliptyk z ok. 1520 r., poświęcony świętemu Marcinowi. Przypisuje się go Janowi Stwoszowi (synowi Wita Stwosza).
Pałac w Sinaia ( Pałac Peleş ) – dawna letnia rezydencja królów Rumunii ( od maja do listopada ). Wzniesiony w XIX wieku z polecenia króla Rumunii Karola I ( wybrany na króla Rumunii w 1866 roku ). Przybył on po raz pierwszy tutaj kilka miesięcy po elekcji, zachwycił się pięknem okolicy. Było to wówczas małe miasteczko górskie, które nazywało się Podul Neagului. W 1872 roku Karol I kupił ten teren i w 1873 roku rozpoczęto budowę. Zaangażował on architektów niemieckich, austriackich oraz czeskiego architekta. Pałac odwiedzało wiele ważnych osobistości - królowie, pisarze, muzycy. Najważniejszym gościem był cesarz Franciszek Józef, który był zachwycony architekturą pałacu. Pałac został skonfiskowany, w 1953 roku utworzono tutaj muzeum. W 1990 pałac udostępniony został do zwiedzania, a w 2006 roku został oddany prawowitemu właścicielowi Michałowi I, który udostępnił obiekt zwiedzającym.
Przełęcz Predeal znajduje się w Karpatach. Przebiega tutaj linia kolejowa łącząca Braszów ( Siedmiogród ) z Bukaresztem ( Wołoszczyzna ). Przełęcz stanowi granicę między Karpatami Wschodnimi a Południowymi. Predeal znaczy w języku starorumuńskim <na wzgórzu> lub z w tłumaczeniu z języków słowiańskich – <granica>.